Martwimy się o rozwój naszych dzieci już od najmłodszych lat, szczególnie gdy zauważamy problemy z mówieniem. Kiedy dziecko zaczyna mówić, a jego mowa wydaje się niewyraźna, zaczynamy porównywać je z rówieśnikami i dostrzegać możliwe nieprawidłowości. Jakie są wczesne objawy wad wymowy i kiedy warto zgłosić się do logopedy?
Czym są wady wymowy?
Wady wymowy to nieprawidłowa realizacja głosek, które odbiegają od norm dla danego wieku. Dziecko może zniekształcać, pomijać lub zastępować głoski łatwiejszymi. Wady te mogą współwystępować z problemami z pionizacją języka, gryzieniem, żuciem, nieprawidłowym ułożeniem żuchwy czy oddychaniem przez usta. Częstą przyczyną wad są skrócone wędzidełko podjęzykowe czy przewlekłe infekcje dróg oddechowych.
Wady wymowy u dwulatka
Często bagatelizujemy wady wymowy u dwulatków, wierząc, że dziecko ma jeszcze czas. Jeśli jednak dziecko mówi dużo, ale np. głoski syczące (s, z, c, dz) i ciszące (ś, ź, ć, dź) wypowiada międzyzębowo lub brakuje głosek <p> i <b>, warto skonsultować się z logopedą.
Wady wymowy u trzy- i czterolatka
W tym wieku niektóre wady powinny zacząć zanikać. Jeśli jednak dziecko nadal mówi niewyraźnie, ma otwartą buzię, oddycha przez usta, ma trudności z połykaniem czy gryzieniem, wizyta u specjalisty będzie konieczna.
Rotacyzm (wada wymowy „r”)
Brak prawidłowej wymowy głoski „r” u 7- czy 8-latka jest niepokojący. Głoska ta powinna pojawić się między 5. a 6. rokiem życia. Jeśli dziecko deformuje „r” (np. wymawia je tylnojęzykowo, jak w języku francuskim), terapia logopedyczna będzie niezbędna, by uniknąć utrwalenia błędnych wzorców.
Seplenienie (sigmatyzm)
Seplenienie, czyli nieprawidłowa wymowa głosek syczących (s, z, c, dz) oraz ciszących (ś, ź, ć, dź), jest jedną z najczęstszych wad wymowy u dzieci. Może objawiać się poprzez zniekształcanie tych głosek, np. realizowanie ich międzyzębowo (język znajduje się między zębami), bocznie (powietrze ucieka bokiem) lub nosowo. Seplenienie może być spowodowane m.in. nieprawidłową budową narządów artykulacyjnych, jak skrócone wędzidełko podjęzykowe, czy nawykowym oddychaniem przez usta. Jeśli w wieku przedszkolnym dziecko nadal sepleni, warto zgłosić się do logopedy, aby uniknąć utrwalenia nieprawidłowej wymowy.
Każde zaburzenie mowy, które budzi nasze wątpliwości, warto skonsultować z logopedą. Wczesna interwencja może zapobiec problemom i usprawnić rozwój mowy dziecka. Im szybciej rozpoczniemy terapię, tym większe są szanse na szybkie i skuteczne wyeliminowanie wad wymowy. Regularna praca z logopedą może również wspierać ogólny rozwój komunikacji i pewności siebie u dziecka.
Czytaj więcej: