Czy można być zero waste w kuchni? Czy można nie generować żadnych odpadów i śmieci?

Co to jest zero waste

Styl życia zero waste opiera się na zasadzie 6R, czyli: Refuse (odmawiaj), Reduce (redukuj), Reuse (używaj ponownie), Repair (naprawiaj), Recycle (poddawaj recyklingowi), Rot (kompostuj). W praktyce zero waste polega na zmniejszaniu produkcji śmieci przez naszą rodzinę, wydawaniu pieniędzy jedynie na naprawdę przydatne rzeczy i stawianie na produkty zero waste, które wspierają te działania.

Moim zdaniem we współczesnym świecie bycie zero waste nie jest możliwe. Mimo wszystko chcemy żyć komfortowo i korzystać z możliwości technologicznych. Ale każde podjęte działanie w celu redukcji odpadów jest ważne – dzięki temu jesteśmy LESS WASTE.

Poniżej znajdziesz 23 podpowiedzi, które możesz wprowadzić w swojej kuchni, by być less waste

1. Segregowanie śmieci

Segregacja śmieci to coś, co już pewnie robisz w swoim domu. Nawet, jeśli śmieciarka zabiera jednocześnie zawartość wszystkich pojemników, to Twoja praca ułatwia późniejszą pracę sortowni.

2. Kompostowanie resztek jedzenia z kuchni

Kompostowanie, czyli szósta zasada z 6R (Rot), w wersji domowej polega na zbieraniu resztek organicznych (roślinnych) w odrębnym pojemniku i przetwarzaniu na żyzny kompost. Można kompostować z pomocą dżdżownic (wermikompostownik) lub bez, korzystając np.: wspomagając przetwarzanie bakteriami probiotycznymi w płynie. O takim domowym kompostowniku możesz przeczytać w wywiadzie z Kasią z Ograniczam Się.  My od ponad 1,5 roku korzystamy ze zbudowanego przeze mnie wermikompostownika postawionego na balkonie i to jest naprawdę super sprawa!

3. Resztki dla zwierząt gospodarskich

Jeśli masz taką możliwość, kuchenne obierki (i inne odpady, po ustaleniu z gospodarzem) możesz oddawać zaprzyjaźnionemu gospodarzowi. Posłużą jako pasza dla zwierząt. To rozwiązanie pewnie bardziej dostępne dla osób mieszkających na wsi. Nie każdy też zgodzi się na produkty nieznanego pochodzenia. Wystarczy jednak poszukać i zapytać o taką możliwość.

4. Bulion z obierek i resztek

Obierki (z umytych wcześniej warzyw) i resztki można mrozić, a gdy uzbiera się wystarczająca ich ilość, ugotować z nich bulion. Potem można go zamrozić i wykorzystywać w razie potrzeby przy gotowaniu zup. Jedyny minus tego rozwiązania – warto znać pochodzenie warzyw, których używasz. W skórkach jest najwięcej chemii, jeśli była używana do produkcji.

5. Sadzenie roślin na parapecie i balkonie

Wiosną posadź na swoim parapecie lub balkonem jakieś rośliny. Rozważ te użytkowe, nie tylko ozdobne. U nas hitem są truskawki i poziomki – już dwa sezony dzieci się nimi zachwycają! Na parapecie można hodować zioła, np.: bazylię, rozmaryn, miętę. Lubię też sadzić sałatę, bo szybko rośnie wiosną i nie jest wymagająca w uprawie. Hitem też był szpinak, z którego powstały dwa obiady. Metodą prób i błędów zobacz, co sprawdzi się u Ciebie.

6. Własne warzywa i owoce z ogrodu

Jeśli masz więcej miejsca i ogrodnicze zacięcie, możesz hodować własne warzywa i owoce. Da się to robić w ekologiczny sposób, korzystając z zasad Permakultury, która uczy wykorzystywania energii na wiele sposobów. Gdy masz własne jedzenie, to wiesz, co jesz.

7. Woda do podlewania kwiatów

Na co dzień  nie zastanawiamy się nad tym, ile wody w kuchni jest zużywanej, podczas gdy mogłaby być użyta ponownie. Woda z mycia owoców, woda po gotowaniu warzyw (ale bez soli) może być wykorzystania do podlania kwiatów. Nasz balkon jest zadaszony i większość roślin i tak muszę podlać, a w ten sposób nie używam do tego dodatkowej wody.

8. Picie wody z kranu

Możesz zrezygnować z wody butelkowanej na rzecz picia wody z kranu. Jeśli z jakiegoś powodu nie chcesz pić takiej wody bezpośrednio, możesz wodę filtrować. Pamiętaj tylko o regularnej wymianie filtrów.

9. Butelki na wyjście dla całej rodziny

Czasem, gdy gdzieś wychodzimy, kupujemy wodę w butelce, by szybko ugasić pragnienie podczas wyjścia. A co, gdyby każdy miał swoją butelkę wielorazowego użytku? Można nawet kupić butelki z filtrem.

10. Kubek termiczny lub termos

Super sprawą jest kubek termiczny lub termos (są nawet termosy w kształcie butelek). Można w domu przygotować sobie ciepły napój i tak zabrać ze sobą na miasto, zamiast kupować w jednorazowych kubkach. Można też poprosić w kawiarni o wlanie kawy na wynos do naszego termicznego kubka.

11. Rezygnacja z plastikowych słomek

Uwielbiam słomki do picia, kojarzą mi się z moim dzieciństwem. Zamiast plastikowej jednorazówki można wybrać szklane lub metalowe słomki wielorazowe. Do ich czyszczenia przyda się wąski wycior, przeżyją też zalewanie wrzątkiem.

12. Nie bierz na wynos

Kiedy idziesz do restauracji, zjedz na miejscu. Zazwyczaj restauracje pakują na wynos do jednorazowych opakowań. Żeby go uniknąć, możesz wziąć własne opakowanie z domu.

13. Weganizm

Produkcja mięsa na pewno ma wpływ na kondycję naszej planety. Hodowla generuje duże zapotrzebowanie na paszę i wodę. Do tego dochodzi transport i opakowanie. Nie musisz być wege czy wegan. Jeśli dobrze się z tym czujesz, możesz po prostu ograniczać spożywanie przez siebie mięsa.

Czytaj więcej: Opowieść Ewy o ich pierwszych krokach do wegetarianizmu

14. Menu na cały tydzień – zero waste w jedzeniu

Układanie menu na cały tydzień wydaje się czasochłonne. Ale na podstawie listy zakupów kupisz tylko to, czego naprawdę potrzebujesz. Oszczędzisz pieniądze, a w lodówce nic nie zostanie. Raz na jakiś czas warto przejrzeć lodówkę i zużyć produkty, których termin ważności wkrótce się skończy.

15. Przechowywanie

Zwróć uwagę na to, jak przechowujesz swoje produkty, zarówno te suche (kasze, mąki), jak i te w lodówce. W lodówce układaj rzeczy na półkach zgodnie z temperaturą, jakiej potrzebują. Pilnuj czasu, przez jaki dany produkt może przebywać w zamrażalniku.

16. Posiłek do pracy w swoim pudełeczku

Jeśli zabierasz do pracy coś do jedzenia, to warto pomyśleć nad wielorazowym pudełeczkiem. Sprawdzi się puste opakowanie po lodach, lub plastikowy pojemnik, który masz już w domu. Jeśli nie masz nic takiego, możesz też kupić dedykowane pojemniki – są takie z przegródkami na sos, odrębnymi sztućcami, czy nawet pojemniki wielorazowe na jogurty.

17. Grill wielorazowo

Wspólne grillowanie zwłaszcza w wakacje cieszy się dużą popularnością. Generujemy wtedy też bardzo dużo śmieci – kubeczki, talerzyki, tacki, sztućce, opakowania po gotowych szaszłykach, itd. Warto zabrać ze sobą po prostu talerze i sztućce z domu. W sprzedaży są też wielorazowe tacki do grilla – może następnym razem warto wyposażyć się właśnie w takie? Szaszłyki i mięso można też samemu przygotować i pewnie będzie lepiej smakować.

18. Ponowne wykorzystywanie słoików i butelek

Kupujesz dużo produktów w szklanych opakowaniach? To masz spore pole do popisu, by być bardziej zero waste w kuchni. Słoiki i szklane butelki przydają się do wszystkiego, możesz:

• Przechowywać kasze, ryże, orzechy, ciasteczka;
• Przechowywać np.: zupę, wlaną na gorąco, by wytrzymała kilka dni;
• Robić dżemy;
• Przygotowywać musy owocowe i galaretki, a nawet wrzucać jagody po prostu zasypane cukrem;
• Kisić warzywa (ogórki, marchew, rzodkiewki, kapustę…);
• Gotować kompoty;
• Robić octy (np.: z ogryzków jabłek, ale też truskawkowe, dla smaku);
• Warzyć piwo (niekoniecznie z chmielem, ja robiłam „piwo” z mniszka);
• Robić własne wina (nie są tak wodniste, jak te sklepowe, mają bogatszy smak, możesz robić nie tylko z winogron, ale też wina owocowe, albo np.: ryżowe);
• Nastawiać nalewki (świetny pomysł na prezent dla rodziny, możesz nastawiać je w sezonie owocowym, albo robić np.: szybką cytrynówkę, czy ajerkoniak);
• Przygotować kwas chlebowy (zużyjesz suchy chleb);
• Robić zakwas buraczany (do barszczu, ale też do picia, na odporność).

19. Ponowne używanie worków foliowych

Jako worka na śmieci możesz użyć worka np.: po papierze toaletowym. Jeśli chcesz, możesz też ponownie wykorzystywać też mniejsze woreczki foliowe, myjąc je i susząc w razie potrzeby.  

20. Wielorazowe gąbki

Zamiast standardowej jednorazowej gąbki (czy też zmywaka) możesz korzystać z myjek konopnych (lub jutowych). Takie wielorazowe zmywaki posłużą dłużej, można je prać w pralce, na włóknach konopnych nie namnażają się tak szybko bakterie, konopie są też bardzo wytrzymałe.

21. Wielorazowe ręczniki papierowe

Po co wyrzucać, kiedy można wyprać? My używamy ścierek kuchennych tak, jak kiedyś ręczników papierowych. Ja piorę je tak, jak pieluchy wielorazowe, by były zawsze czyste i pozbawione bakterii. Możesz też w ten sposób używać np.: pieluszek tetrowych, które zostały po dziecku.

22. Wyciskaj soki

Najsmaczniejsze i najzdrowsze są tej własnej roboty. Wyciskaj soki ze świeżych warzyw i owoców, miksuj różne rzeczy, wykorzystuj też to, co zalega Ci akurat w lodówce.

23. Zbieraj korki od butelek

Jeśli kupujesz coś w plastikowych butelkach, odkładaj korki po nich w jedno miejsce. Gdy zbierze Ci się większa ilość, przekaż je na cele charytatywne. Często punkty zbiorcze znajdują się w szkołach, albo w hipermarketach.

Krok bliżej do zero waste

Który z tych nawyków zero waste w kuchni (less waste) już stosujesz? Jaki chciałabyś wprowadzić w swojej rodzinie? Który wydaje Ci się najtrudniejszy w realizacji? Zostaw komentarz!

Czytaj więcej:

• Zero waste – co to jest
• 5R, czyli złote zasady ograniczania ilości odpadów
• Święta ZERO WASTE – garść inspiracji
• ZERO WASTE w kuchni – 23 podpowiedzi
• Kobieta less waste, czyli jak zacząć od siebie
• Mama zero waste – makijaż i pielęgnacja
• Ubrania z drugiej ręki: 5 powodów, by ich używać